Soms kijk ik met bewondering naar hoe gedisciplineerd sommige collega’s hun werk doen. Ze laten niets aan het toeval over en nemen hun verantwoordelijkheid voor dieren of gewassen, ongeacht het moment van de dag. Veel van hun taken draaien om simpelweg de handen uit de mouwen steken. Soms bekruipt me het gevoel dat deze houding steeds zeldzamer wordt.
Het is niet alleen een gevoel, het blijkt ook uit de cijfers over onze economie. Het midden- en kleinbedrijf (MKB), de ruggengraat van onze economie, ziet het aandeel van de maakeconomie al jaren dalen. Juist die maakeconomie heeft Nederland altijd sterk gemaakt. Maar het ‘doen’ verliezen we niet alleen in de economie. Ook in het onderwijs is de verschuiving zichtbaar: het aantal mbo-studenten neemt af, terwijl het aantal hbo’ers toeneemt.
We zien een bredere maatschappelijke trend: praten wordt hoger gewaardeerd dan doen. Strategieën en ideeën moeten tegenwoordig ontstaan aan discussietafels, regietafels of versnellingstafels. Ik merk dat ik hier zelf ook veel tijd aan besteed. En begrijp me niet verkeerd, die tafels zijn belangrijk. Maar het allerbelangrijkste dreigt uit beeld te raken: het daadwerkelijk Doen.
We onderschatten hoe cruciaal uitvoeringskracht is. Er zijn vaak genoeg ideeën, maar die komen pas tot leven wanneer iemand de verantwoordelijkheid neemt en gewoon begint. Het is tijd om het doen te zien als een heilig doel. We zijn het over veel zaken eens, maar missen te vaak mensen die samen de schouders eronder zetten en zorgen voor echte verandering.
Op maandag 25 november vond de aftrap plaats van het netwerk Sûne Grûn. Agricycling – ons initiatief om maatschappelijke reststromen op boerenland te recyclen – is daarmee niet alleen een coöperatie, maar een bredere beweging geworden. Het denkraam wordt steeds meer herkend en erkend, maar toch blijft het lastig. Waarom? Omdat praten veiliger voelt. Zolang we ergens over praten, blijft het vrijblijvend. Er is nog geen verantwoordelijkheid en geen risico. Maar wanneer we daadwerkelijk in actie komen, wordt het pas echt. Dan worden er verwachtingen gewekt en kan het ook misgaan. Dat risico vermijden we liever.
Toch draait het uiteindelijk om daden. In het Engels zeggen ze zo treffend: ‘By their deeds you shall know them.’ Met andere woorden: beoordeel mensen, en vooral leiders, niet op wat ze zeggen, maar op wat ze doen.
Want uiteindelijk is spreken slechts zilver, het doen is goud.
Pieter van der Valk
Melkveehouder in Ferwoude
