Met de aankoop van 50 hectare zandgrond en het pachten van 55 hectare natuurgrond maakt de maatschap Holtrop in Delfstrahuizen een flinke extensiveringsslag. Het overschot aan gras nemen ze op de koop toe. ‘Ik heb liever stress van grond dan van stront’, glimlacht Theunis (35).
Aan de boorden van het Tjeukemeer ligt de boerderij van de familie Holtrop. Toen Theunis 16 was, wist hij wat hij wilde: boer worden, met een camping erbij. ‘Ik wilde ondernemen en zag heil in een recreatieve tak.’ Moeder Geeske raadde het hem af: ‘Daar valt nog geen stofzuiger mee te verdienen.’ Ze vonden een compromis: een camping met dagrecreatie erbij. Samen gingen ze aan de slag en nu ontvangen ze tussen maart en oktober jaarlijks 5.000 bezoekers. Bedrijven, scholen, verenigingen of families komen er om een dagje gezellig te ‘fierljeppen’, boerengolven, boerenknotshockey, te koe-knuffelen of een andere speelse activiteit.
‘Tijd vrij maken om na te denken’
Naam: Theunis Holtrop
Plaats: Delfstrahuizen, in maatschap met z’n vrouw Elianne en zijn ouders Minne en Geeske
Bedrijf: 290 koeien op een 28-stands carrousel, 230 hectare land, waarvan 40% onder agrarisch natuurbeheer. Daarnaast biedt het bedrijf boerderijrecreatie aan met een camping erbij.
Visie: Tot de best presterende bedrijven blijven behoren in termen van economische resultaten. Land wordt een belangrijkere productiefactor voor melkveehouderij. Accepteren dat verandering bij ondernemen hoort.
Acties: Optimalisatie van landbouwactiviteiten en dagrecreatie. Er is altijd ruimte voor verbetering. Tijd vrij blijven maken voor en energie steken in het zien en grijpen van de kansen die voorbij komen.
Extensiveren logische stap
Een succesvolle sprong naar verbreding op het melkveebedrijf, waar inmiddels 290 koeien op 230 hectare grond worden gehouden. Voor Theunis is het helder dat extensivering en grondgebondenheid belangrijke thema’s worden in de melkveehouderij, zeker in het veenweidegebied waar het bedrijf grotendeels in ligt. Ook in het licht van de wegvallende derogatie is de recente gronduitbreiding een logische stap. ‘Ik denk ook wel eens na over melkrobots. Maar als ze de melkveehouderij in dit gebied, waar ook Natura 2000-terreinen liggen, toch fors gaan extensiveren, moet je je afvragen of dat een handige investering is. Het kan best zijn dat we de koeien over een aantal jaren dag en nacht weiden op een biologisch en natuur-inclusief melkveebedrijf.’
Of hij die kant ook echt op wil? Hij haalt z’n schouders op. ‘Ik pas me makkelijk aan veranderende omstandigheden. Als er maar een verdienmodel uit te halen is, dat is het belangrijkste.’ Flexibel zijn in denken en opereren, is een kenmerk van de Friese ondernemer. ‘Voor de komende tien jaar hebben we ook geen specifieke visie. De strategie is genoeg geld verdienen en dat betekent inspelen op omstandigheden die veranderen. En op dit moment is dat extensiveren. Je kunt overal tegen zijn of tegenaan schoppen, maar het brengt je niet zo veel. Beter is: één dag balen, accepteren en dan zien hoe je er weer een kans van maakt.’
Tienjarenplan is gerealiseerd
Tien jaar geleden stapte zijn broer Bartele uit de maatschap om zijn eigen bedrijf te beginnen in Rotstergaast. Theunis ging verder, met z’n vrouw Elianne en zijn ouders Minne en Geeske. ‘We hebben toen een tienjarenplan gemaakt voor het melkveebedrijf en we staan nu waar we wilden zijn. De stallen zijn gemoderniseerd en geoptimaliseerd, er kwam in 2016 een nieuwe melkstal en twee jaar geleden bouwden ze een nieuwe loods, om alle machines onder één dak te hebben. In de tussentijd groeide ze op eigen kracht met 5 tot 10% per jaar in melkproductie. ‘Om het risico op ziekte-insleep te vermijden, kopen we al jaren geen vee aan. De koeien worden hier gemiddeld 7 jaar en 7 maanden oud en ons vervangingspercentage is met 16% extreem laag.’ Met de recente gronduitbreiding zijn ze met het melkveebedrijf nu behoorlijk op streek.
‘Kritiek is het meest waardevolle dat je kunt krijgen’
Dat was volgens hem nodig ook. ‘Toen ik nog bij de bank werkte, zag ik bedrijven met twee takken voorbij komen. Dan kwam bij de ene tak het geld met bakken binnen, maar bij de andere tak ging het er met bakken weer uit. Dat dreigde hier ook even te gebeuren. Maar nu hebben we het mooi staan en kan ik de werkzaamheden ook meer uit handen geven aan het personeel. De komende tijd ga ik weer meer focussen op de dagrecreatie, om daar de zaken te optimaliseren. Ik vind het een hartstikke leuke tak, zien dat mensen hier blij weggaan. Verder doen we veel in weidevogelbeheer, wat ook heel leuk is, maar waar je niks aan verdient en wat door de grote mate van predatie ook vaak frustreert.’
Zelf blijven rekenen
‘Kritiek is het meest waardevolle dat je kunt krijgen’, stelt Theunis. ‘Omdat het je helpt verbeteren en ontwikkelen.’ Zo draait hij mee in de studiegroep van Hans Dirksen, die hem regelmatig prikkelt. ‘Daar word je beter van. Kijk, er valt echt wel geld te verdienen in de melkveehouderij, maar je moet wel scherp zijn en blijven ondernemen. Dat begint met tijd vrij maken om na te denken. Om het weekend ben ik vrij. Iedereen denkt dat het geld kost, maar voor mij zijn dat wel de stappen, dan verdien ik het meest. Dan ga je nadenken over nieuwe stappen en heb je weer zin in de dagen dat je hard aan het werk bent.’
Een ander motto van hem is zelf blijven rekenen. Dat doet hij bijvoorbeeld elke dag in Google Spreadsheet, waar hij uitrekent hoe scherp er wordt gevoerd. Of bij nieuwe investeringen in Excel, waar alle jaarcijfers van het bedrijf tot vijftien jaar terug in staan. ‘Op basis daarvan kan ik dan veel beter de discussie aan met mijn voeradviseur, mijn accountant of mijn bank. Want je weet deksels goed waar je het over hebt. Ik verdien het meeste geld als ik achter de computer zit, meer dan dat ik doe met hard werken in de stal.’
Dit artikel verscheen mids september 2024 in magazine Agrarische Schouw.
